Akcesoria nurkowe: nóż, bojka, kompas, latarka, tabliczka

Przedmioty z tej kategorii nie są niezbędne, by zanurkować. Posiadanie niektórych z nich jest w niektórych warunkach konieczne, by zapewnić nurkowi bezpieczeństwo lub komfort nurkowania. Inne ułatwiają komunikację z załogą łodzi lub między nurkami. Wprowadzając nowe, dodatkowe elementy wyposażenia trzeba pamiętać o zasadzie “jeden nowy element sprzętu naraz” i nauce obsługi wszystkiego, co zabieramy pod wodę. Każdy przedmiot zabierać pod wodę powinien być przez nas kompetentnie obsługiwany – musimy umieć obsłużyć go w potrzebie, a z przedmiotów, które sprawiają nam kłopot nie będzie nigdy pożytku, więc nie ma sensu zabierać go ze sobą na nurkowanie. Wspomniana wyżej zasada pozwala stopniowo i skutecznie wdrożyć nowy sprzęt do użytku. Każdy przedmiot z tej listy może okazać się dobrym prezentem dla nurka.

Nóż lub inne narzędzie tnące

Podczas podwodnych wycieczek każdy nurek prędzej czy później spotka zerwaną żyłkę lub sieć. Każdy taki obiekt stwarza ryzyko zaplątania i w konsekwencji poważnych kłopotów. Oczywiście, ryzyko jest większe na często odwiedzanym przez wędkarzy bałtyckim wraku niż w zalanym kamieniołomie, jednak uważa się, że nurek powinien mieć ze sobą nóż na każdym nurkowaniu. Poniżej przeanalizujemy jaki powinien być dobry nóż nurkowy i wskażemy dostępne alternatywy.

Podstawą udanego noża nurkowego jest materiał. Powinien być wykonany z metalu odpornego na korozję, na przykład stali nierdzewnej lub tytanu. Ostrze powinno być jak najprostsze. Każdy zagięty lub wystając kształt może dodatkowo zaplątać się w linkę i utrudnić wycinanie z sieci. Jedno płaskie ostrze lub po jednej stronie płaskie, a po drugiej z piłką będę jak najbardziej wystarczające. Nóż powinien być również dość mały i poręczny. Rękojeść powinna wygodnie leżeć w dłoni, nawet w rękawicach. Przed zakupem warto przyjrzeć się kaburze i wybrać tę z wygodnym i praktycznym mocowaniem.

Wszelkie alternatywne narzędzia tnące są zazwyczaj zapasowymi przyrządami nurków technicznych, choć nikt nie kwestionuje ich skuteczności. Należy do nich na przykład nóż hakowy. To specjalnie wyprofilowana konstrukcja umożliwiające łatwe i wygodne wycinanie z cienkich linek. Nie sprawdzi się przy grubszych linach lub dużej liczbie zgrupowanych linek. Na podobnej zasadzie działają dedykowane, nurkowe przecinaki do linek. Inni nurkowie zabierają ze sobą pod wodą sekator lub nożyczki chirurgiczne. Nie zaleca się ich używania jako głównego narzędzia – nożyczki są dość filigranowe i szybko się starzeją, a w większości sytuacji sekator okaże się mniej wygodny od innych opcji. Niemniej, tymi narzędziami można wyciąć się z sieci jedną ręką, a sekator poradzi sobie nawet z grubymi linkami.

Bojka i szpulka

W warunkach morskich każdy powinien mieć ze sobą bojkę sygnalizacyjną, czyli tak zwane SMB. Bojki te kształtem przypominają parówkę. To kluczowy element sprzętu zapewniający bezpieczeństwo podczas wynurzenia. Taka boja oznaczy miejsce pobytu pod wodą załodze naszej łodzi nurkowej i innym poruszającym się po tej części akwenu. Będzie też świetnym punktem odniesienia podczas wynurzenia w toni. Jest dobrze widoczna nad taflą wody.

Aby puścić bojkę spod powierzchni wody potrzebna będzie szpulka i karabinek dwustronny. Wszystkie bojki i szpulki wyglądają podobnie, ale różnią się istotnymi szczegółami.

Bojka sygnalizacyjna powinna mieć kolor pomarańczowy. Bojki mogą mieć różną długość – od jednego do prawie dwóch metrów. Różnią się też średnicą. Te wymiary decydują o pojemności bojki. Boję o mniejszej pojemności łatwiej poprawnie napełnić i wystrzelić spod wody. Z drugiej strony, wprawiony w strzelanie bojki nurek poradzi sobie z bardziej pojemną i większą bojką, a taka jest lepiej widoczna na powierzchni. Wybór rozmiaru bojki jest więc kompromisem. Bojki mogą być zamknięte, pół zamknięte lub otwarte na dole.

Bojki otwarte są tańsze i teoretycznie łatwiej je strzelić, ale na powierzchni mogą ulec przypadkowemu opróżnieniu. Boje zamknięte są całkowicie zamknięte i aby je napełnić potrzebujemy skorzystać z węża inflatorowego lub od suchego skafandra, boje te są wyposażone w zawór spustowy by można było z nich wypuścić powietrze. Boje pół zamknięte na dole mają tak zwany kaczy dziób, a więc można je napełnić od dołu. Bojki tego typu wyposażone są też w zawór nadmiarowy (spustowy). Dzięki niemu rozprężający się gaz jej nie rozsadzi możemy wypuścić powietrze z bojki. Część bojek oprócz zaworu nadmiarowego wyposażona jest w podłużny króciec, który ma dwa zastosowania praktyczne: umożliwia łatwe napełnienie bojki ustami na powierzchni i puszczenie jej spod wody za pomocą wężyka do suchego skafandra lub inflatora. Warto wybrać bojkę z tą opcją.

Szpulki nurkowe mają różną wielkość i gabaryty. Zwykle mieszczą od 15 do 60 metrów linki. Produkowane są z różnych materiałów. Popularniejsze od metalowych są te plastikowe. W razie upuszczenia nie toną tak szybko i dzięki małej wadze nie obciążają niepotrzebnie nurka. Przy wyborze konkretnego modelu najważniejsza jest konstrukcja, która powinna umożliwiać przytrzymywanie szpulki palcem wskazującym i kciukiem za otwór w centralnej części, nawet w rękawicach. Doświadczenie pokazuje, że szpulka o długości 15-20 metrów nie zawsze jest wystarczająca. Rozsądnym wyborem dla nurka rekreacyjnego jest szpulka o długości 30-45 metrów.

Karabinek, który jest potrzebny do poprawnej obsługi bojki i szpulki to karabinek tłokowy dwustronny, tak zwany double-ender. Szpulki posiadają otwory, w które bez trudu można wpiąć jeden koniec karabinka. Drugi będzie przydatny do wpięcia w D-ring. Trzeba wybrać karabinek ze stali nierdzewnej lub mosiądzu.

Jak sklarować szpulkę?

Klarowanie szpulki trzeba zacząć od… ucięcia 2-3 metrów linki. Pozwoli to zwolnić trochę miejsca i bez trudu przełożyć linkę przez oczka w szpulce. Koniec, który został ucięty należy opalić zapalniczką, żeby się nie strzępił. Następnie na końcu linki wiążemy pętlę na tyle dużą, by bez kłopotu przełożyć przez nią szpulkę (można to zrobić za pomocą węzła zwanego kluczką). Na końcu dużej pętli wiążemy kolejną, mniejszą, o długości około 2 cm (ponownie najlepsza będzie kluczka), dbając o to, by ramiona pętli były różnej długości. Przekładamy małą pętelkę przez otwór w szpulce i wpinamy karabinek. Tak przygotowana szpulka jest zabezpieczona przed przypadkowym wypięciem się karabinka, a niesymetryczność pętli pozwala chwycić jedno z ramion nawet w grubej rękawicy. Szpulkę można od razu przymocować do bojki przekładając końcówkę w mały D-ring na dole bojki, a następnie szpulkę przez pętlę.

Kompas

Kompas analogowy to jedno z najprostszych narzędzi nawigacyjnych. W warunkach o ograniczonej widoczności lub pozbawionych naturalnych punktów nawigacyjnych może okazać się niezbędny do wykonania planu nurkowego i poprawnego obierania kierunków. Igła kompasów nurkowych nałożona jest na tarczę zanurzoną w płynie, co umożliwia poprawne wskazanie północy przez przyrząd pod wodą. Podobnie jak tarcze manometrów, również te są fluorescencyjne. Kompasy nurkowe różnią się między sobą wielkością, kształtem obudowy i ruchomym pierścieniem na górze.

Zarówno tarcza, jak i pierścień posiadają podziałkę od 0 do 360 stopni. Na pierścieniu znajduje się muszka i szczerbinka, które ułatwiają wyznaczenie stałego kursu. Na górnej części obudowy znajduje się linia kierunkowa, kolejne ułatwienie w nawigacji. Kompasy niektórych producentów wyposażone są też w wizjer, który umożliwia odczytanie azymutu podczas trzymania kompasu na wysokości oczu. Dobry kompas nurkowy powinien mieć pierścień wygodny w obsłudze nawet rękawicach i stosunkowo dużą odporność na odchylenia, które mogą blokować odczyt.

Latarka

W nurkowaniu rekreacyjnym używa się kompaktowych, poręcznych latarek. Obecnie na rynku dominują latarki z diodami LED. Pod wodą latarka bywa bardzo przydatna. Na głębokości pozwoli wydobyć kolory, oświetli wnętrze kawerny lub wraku. Podczas nurkowań nocnych i w wodach o niskiej przejrzystości staje się niezbędna. Podobnie jak w przypadku komputerów nurkowych, niektóre latarki zasilane są akumulatorami, inne bateriami. Podstawowymi parametrami jest moc i czas świecenia. Kompaktowe latarki mają moc od 3 do 20W. Czas świecenia zazwyczaj jest podawany przez producenta. Latarki z akumulatorami powinny mieć czas świecenia wystarczający na co najmniej dwa nurkowania, a te na baterie jak najdłuższy, by nie wymieniać ich zbyt często.

Różnią się wielkością i ilością diod. Trzy małe, skupione diody mogą dawać lepsze światło niż jedna, duża. Jednym z najważniejszych czynników jest rozmiar i kształt. Latarka powinna wygodnie leżeć w dłoni i mieć z tyłu oczko na karabinek, co pozwoli przymocować ją do jacketu, gdy nie jest używana. Kolejnym aspektem jest sposób włączania – niektóre latarki włączymy guzikiem, inne przekręceniem głowicy. Ta druga metoda wydaje się być wygodniejsza w rękawicach. Przed zalaniem wnętrza latarki ten typ włącznika zabezpieczają zazwyczaj dwa o-ringi.

Notes lub tabliczka nurkowa

Pod wodą zdarzają się sytuacje, w których nawet najbardziej ekspresywne znaki nie wyrażą tego, co chcielibyśmy przekazać drugiemu nurkowi. Z pomocą przychodzą tabliczki i notesy nurkowe, dzięki którym można łatwo skomunikować się pod wodą. Można ich też użyć do zapisywania obserwacji podczas nurkowania, sporządzenia poglądowej mapy nurkowiska lub zapisania planu nurkowego. Ważny jest wybór dobrego ołówka – klasyczne, drewniane ołówki pod wodą namakają i mogą się rozpadać, nieprzyjemna może być też niespodzianka w postaci ukruszenia grafitowego wkładu. Dobrym rozwiązaniem wydają się być dedykowane nurkom rysiki.

Tabliczki nurkowe mocowane są na przedramieniu i zazwyczaj mają trzy sztywne, plastikowe “strony”, które można łatwo przewracać. Mechanizm przewracania stron w niektórych tabliczkach wykorzystuje o-ringi lub gumę bungee. Tabliczka jest idealna do zapisania planu nurkowego i sporządzania notatek, zawsze jest dostępna w polu widzenia. Przy prowadzeniu komunikacji z innym nurkiem problematyczne może być wygodne pokazanie mu, co chcemy zakomunikować. Rysik przymocowany jest gumą i wciśnięty w specjalne miejsce na górze tabliczki.

Notes nurkowy to alternatywne rozwiązanie. Zazwyczaj posiada około 30 wodoodpornych kartek zamkniętych w materiałowej oprawie. Przed samoczynnym otwarciem zabezpiecza go guma bungee, powinien mieć karabinek do wpięcia w d-ring gdy nie jest używany. Większość nurków używających notesów umieszcza je w kieszeni suchego skafandra i wyciąga tylko, gdy jest potrzebny. Plan sporządzony w takim notesie jest więc gorzej dostępny. Notes ma jednak więcej stron na notatki czy mapkę, można go też łatwo pokazać lub przekazać drugiej osobie. Rysik przymocowany jest gumą i włożony w przegrodę w środku notesu. Zazwyczaj wewnątrz okładki są przegrody. Umożliwia to wzięcie pod wodę tabeli nurkowej.