Ślimaki Morza Śródziemnego

Cudze chwalicie…

zachwycamy się ślimakami do których trzeba lecieć całą dobę, a tymczasem w Adriatyku (2 godziny lotu) mieszka wiele przepięknych i ciekawych gatunków ślimaków morskich, które możecie zaobserwować nurkując na Visie. Są tam takie, które dryfują po powierzchni i takie, które żyją na dużych głębokościach. Oto krótki ślimakowy przegląd prasy:

Ślimak fioletowy (Janthina janthina)

ma muszlę o charakterystycznym fioletowym kolorze i potrafi unosić się na powierzchni wody. Jego charakterystyczną cechą jest tworzenie z pęcherzyków śluzu tratewki unoszącej ślimaka pod powierzchnią wody. Zaniepokojony wydziela fioletowy płyn. Jego muszla jest delikatna i spiralna, noga zwęża się ku tyłowi. Na przedniej stronie podeszwy ma zagłębienie, za pomocą którego wytwarza tratwę – chwyta pęcherzyki powietrza, otacza je wydzielanym śluzem i skleja ze sobą. Zamieszkuje powierzchniowe wody otwartego morza. Poluje na żebropławy.

Tonna, znana po polsku jako stągwica,

to rodzaj dużych, drapieżnych ślimaków morskich. Ich muszle mają wysokość od 15 do 30 cm, są cienkościenne. Stągwice posiadają długi, robakowaty ryjek zakończony mocną przyssawką. W ich ślinie znajduje się 2-4% kwasu siarkowego oraz kwas asparaginowy, które pomagają im w polowaniu na szkarłupnie. Kwasy te trawią wapienny szkielet ofiar i wprowadzają je w stan odrętwienia, co pozwala stągwicom na łatwe połykanie fragmentów ciała. Znane są przypadki przypadkowego zranienia ludzi przez te ślimaki podczas kąpieli w morzu. Stągwice zamieszkują morza od tropików po cieplejsze rejony strefy umiarkowanej, zarówno w płyciznach, jak i na dużych głębokościach.

 

Elysia timida

Mały, zielony ślimak przypominający liść, dorastający do długości około 12 mm który żywi się glonami. Posiada zdolność fotosyntezy dzięki wchłanianiu chloroplastów z glonów. Szeroka stopa rozszerza się, tworząc dwie klapowane parapodia, które można złożyć nad grzbietem. Chloroplasty są w stanie kontynuować fotosyntezę w tkankach ślimaka przez około 45 dni! Ślimak jest w stanie regulować ten proces, składając parapodia na grzbiecie, aby ograniczyć ilość światła otrzymywanego przez chloroplasty, lub rozkładając parapodia, aby zapewnić chloroplastom pełny dostęp do światła. Ubarwienie jest głównie białe z szeroko rozproszonymi czerwonymi lub pomarańczowymi plamami, ale grzbietowa powierzchnia ciała i wewnętrzna powierzchnia parapodiów mają odcień od średniej do ciemnozielonej Żyje w płytkich wodach przybrzeżnych, szczególnie wśród trawy morskiej.

Charonia lampas (Trąbka Trytona)

jest jednym z większych i bardziej imponujących ślimaków morskich spotykanych w Adriatyku. Muszla Charonia lampas jest duża, spiralnie skręcona i może osiągać do 50 cm długości. Ma solidną strukturę i jest dekorowana wystającymi guzkami i rowkami. Kolor muszli może się różnić od jasnobrązowego do ciemnobrązowego, często z białymi lub kremowymi plamami.

Ciało ślimaka jest miękkie, z dużą głową i wydatnym syfonem. Ma duże, mięsiste nogi, które pozwalają mu poruszać się po dnie morskim.  Preferuje głębokości od kilku metrów do ponad 100 metrów.  Trąbka Trytona jest drapieżnikiem. Jego główną dietą są jeżowce, rozgwiazdy i inne mięczaki. Ślimak ten ma potężne radula (zestaw twardych zębów), które wykorzystuje do drapania i rozrywania ciał swoich ofiar. Ze względu na swoją dużą i atrakcyjną muszlę, Charonia lampas jest popularna wśród kolekcjonerów muszli.

Hexaplex trunculus (Ślimak murex)

Muszla Hexaplex trunculus jest skręcona i ma bogato zdobioną strukturę z licznymi kolcami i wyrostkami. Jej kolor jest zazwyczaj brązowy, szary lub zielonkawy z ciemniejszymi paskami. Wewnątrz muszla jest perłowa.  Miękkie ciało ślimaka, które może być częściowo wycofane do muszli, ma kolor szarobrązowy z ciemniejszymi plamkami.  Hexaplex trunculus żyje na skalistych wybrzeżach, wśród kamieni i na piaszczystym dnie, zwykle na głębokości od kilku metrów do około 50 metrów. Gatunek ten występuje w całym Morzu Śródziemnym. Hexaplex trunculus jest drapieżnikiem i oportunistycznym padlinożercą. Żywi się głównie innymi mięczakami, takimi jak małże i inne ślimaki, oraz skorupiakami. Ślimak ten używa swojej raduli do wiercenia otworów w Produkcja barwnika: Gatunek ten jest znany z produkcji purpurowego barwnika, używanego historycznie do barwienia tkanin. Barwnik ten, znany jako purpura tyryjska, był ceniony w starożytności za swoją trwałość i intensywny kolor.  Purpura tyryjska, produkowana przez tego ślimaka, była symbolem królewskiej władzy i bogactwa w starożytnym świecie. Produkcja barwnika była pracochłonna, co zwiększało jego wartość.  W niektórych regionach mięso tego ślimaka jest uważane za przysmak.

 Pterotrachea koronata jest fascynującym gatunkiem ślimaka morskiego, należącego do grupy planktonowych ślimaków pelagicznych. Pterotrachea coronata ma przezroczyste, wydłużone ciało, które jest przystosowane do życia w toni wodnej. Ciało jest smukłe i miękkie, a głowa jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Posiada duże, dobrze rozwinięte oczy. Charakterystyczną cechą tego ślimaka są jego „skrzydła” – szerokie, mięsiste płetwy, które umożliwiają mu swobodne pływanie w otwartej wodzie. Płetwy te przypominają skrzydła, co nadaje ślimakowi charakterystyczny wygląd. Pterotrachea coronata nie posiada zewnętrznej muszli, co jest typowe dla ślimaków planktonicznych. Jest gatunkiem pelagicznym, co oznacza, że żyje w otwartych wodach, z dala od dna morskiego. Występuje w toni wodnej na różnych głębokościach, ale zazwyczaj spotyka się go w górnych warstwach wody.  Pterotrachea coronata jest drapieżnikiem, który żywi się planktonem, małymi rybami i innymi drobnymi organizmami pelagicznymi. Ślimak ten poluje aktywnie, używając swoich dużych oczu do wykrywania ofiar w wodzie.

 

Flabellina affinis jest jednym z najpiękniejszych i najbardziej rozpoznawalnych ślimaków nagoskrzelnych (Nudibranchia) występujących w Adriatyku. Flabellina affinis ma wydłużone, smukłe ciało, które może osiągać długość do 5 cm. Najbardziej charakterystyczną cechą są jej jaskrawo ubarwione wyrostki, które pokrywają górną część ciała. Są zwykle fioletowe lub różowe z białymi końcówkami, co nadaje ślimakowi bardzo atrakcyjny wygląd. Na głowie znajdują się dwa długie, czułkowate wyrostki, zwane rinoforami, które są pokryte drobnymi prążkami. Rinofory są używane do wykrywania chemicznych sygnałów w wodzie, co pomaga ślimakowi w poszukiwaniu pożywienia i partnerów. Mieszka na skalistych podłożach, wśród traw morskich i na porośniętych glonami powierzchniach. Preferuje płytkie wody przybrzeżne, ale można go spotkać na głębokości do 50 metrów.

Flabellina affinis jest wyspecjalizowanym drapieżnikiem, żywiącym się głównie jamochłonami, takimi jak hydroidy. Pobiera parzydełka z hydroidów, które następnie magazynuje w swoich wyrostkach, używając ich jako mechanizmu obronnego przed drapieżnikami. Ze względu na swoje jaskrawe kolory i atrakcyjny wygląd, Flabellina affinis jest popularnym obiektem fotografii podwodnej i zainteresowania nurków.

Aplysia depilans znana również jako „zając morski” ma miękkie, wydłużone ciało, które może osiągać długość do 30 cm. Kolor ciała może być zróżnicowany, od brązowego, zielonkawego po czerwonawe odcienie, często z ciemniejszymi plamami.Gatunek ten jest nazywany „zającem morskim” ze względu na dwa długie, mięsiste wyrostki na głowie, które przypominają uszy królika. Te wyrostki to rinofory, które służą jako narządy zmysłowe. Aplysia depilans posiada również parapodia, czyli szerokie, mięsiste fałdy boczne ciała, które mogą być rozkładane lub zwijane w zależności od potrzeb.  Aplysia depilans preferuje płytkie wody przybrzeżne, gdzie można ją znaleźć na piaszczystym dnie, wśród traw morskich i glonów. Często spotykana jest w lagunach i zatokach. Jest roślinożercą, żywiącym się głównie różnymi rodzajami glonów i morskich roślin. Używa swojej raduli, przypominającej tarkę, do zeskrobywania glonów z powierzchni podłoża. Kiedy jest zagrożona, Aplysia depilans może wydzielać fioletowy lub czerwony atrament, który działa jako mechanizm obronny, dezorientując drapieżniki i umożliwiając jej ucieczkę.

 

Uff. Następni członkowie tej bogatej rodziny pojawią się w kolejnym odcinku…

 

Adriatyk oferuje bogatą różnorodność gatunków ślimaków, od tych unoszących się na powierzchni wody, po te żyjące w głębinach. Każdy z tych gatunków odgrywa ważną rolę w ekosystemie morskich wybrzeży Adriatyku.