Historia o marskim jedwabiu – szołdra

Historia o morskim jedwabiu

Czy wiecie, że legenda o złotym runie, po które wyruszył grecki książę Jazon ma ścisły związek z mieszkającymi w Morzu Śródziemnym, największymi na świecie małżami o wdzięcznej nazwie SZOŁDRA?

Przypomnijcie sobie z waszych podwodnych perygrynacji wielkie muszle sterczące z morskich traw, dorastające do ponad metra długości, mocno przytwierdzone do dna za pomocą bisioru – niezwykle solidnych włókien, które nie poddają się nawet sile próbującej je oderwać ośmiornicy. Z tych właśnie włókien Grecy produkowali delikatny, złocisty materiał, tak zwany morski jedwab, niezwykle cenny, który ozdabiał cesarzy i papieży. Aby uzyskać 200-300 gramów owego jedwabiu, potrzeba było ponad 1000 sztuk małży, ponieważ jeden małż wytwarza zaledwie 2 gramy nici.

Handlarze ze wschodu za nic nie chcieli uwierzyć greckim kupcom, że ten przepiękne, lśniące zwoje mają cokolwiek wspólnego z szarymi szołdrami, zatem sprytni Grecy dostosowali legendę do potrzeb klienta i tak narodziła się – lepiej sprzedająca jedwab opowieść o dających złote runo baranach. Legenda chwyciła i poszła w świat. Pojawiła się w Biblii i na kamieniu z Rosetty.

A tymczasem szołdra spokojnie filtrowała plankton i nie dawała po sobie poznać jak bardzo jest drogocenna.

Niestety kilka lat temu szołdry prawie całkowicie wyginęły!

Pierwsze oznaki wymierania zauważono na wschodnim wybrzeżu Hiszpanii w 2016 roku. Prawdopodobną przyczyną jest infekcja wywołana nowym rodzajem pasożyta Haplosporidium pinnae lub drobnoustrojami z rodziny Mycobacterium. Uniemożliwiają one zamknięcie się muszli w obliczu niebezpieczeństwa. Pozostają one wpółotwarte, wystawiając się na pastwę żerujących na nich zwierząt i ryb. Zniknęło już 99% tych małży, a jedynym ratunkiem wydaje się być odtworzenie populacji z pozostałych w akwariach morskich ocalałych osobników…

Obecnie produkcja jedwabiu morskiego odbywa się tylko na wyspie Sant Antioco koło Sardynii i to wyłącznie w celu wykorzystania do naprawy eksponatów muzealnych.